Toegan­kelijk stemmen tijdens de Tweede Kamer­ver­kie­zingen 2021

Indiendatum: 11 feb. 2021
Antwoorddatum: 9 mrt. 2021

1. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat het voor iedere inwoner van Almere mogelijk zou moeten zijn om zelfstandig te kunnen stemmen, dus ook voor mensen met een visuele beperking?

Ja. Wij zien het als onze taak om onze inwoners hierin te faciliteren en daarom willen wij ons hulpvaardig opstellen aan elke inwoner die zelfstandig wil stemmen.

2. Is het college ervan op de hoogte dat voor de aankomende Tweede Kamerverkiezingen op 15, 16 en 17 maart, maar één stemlocatie in Almere toegankelijk zal zijn voor mensen met een visuele beperking die volledig zelfstandig willen stemmen?

Ja. Deze wordt ingericht op het stadhuis.

3. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat dit geen juiste uitvoering is van de aangenomen motie van de Partij voor de Dieren RG-18/2019 ‘Toegankelijk stemmen voor mensen met een visuele beperking’, daar de motie heeft opgedragen vanaf deze verkiezingen op één stembureau per stadsdeel een stem-mal met audio-ondersteuning beschikbaar te stellen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom is de raad er niet over geïnformeerd dat de motie niet (volledig) is uitgevoerd?.

Ja. Wij staan midden in deze pandemie voor de uitdaging om veilige en betrouwbare verkiezingen te organiseren. Daarom is het draaiboek van de verkiezingen volledig herzien. De primaire focus ligt daarbij op het corona-proof inrichten van de stembureaus. De opvolging van de motie is niet correct in het draaiboek beland voor deze verkiezingen. Uw vragen hebben ertoe geleid dat wij nu pas tot deze conclusie moeten komen. Het is vanwege de lange levertijd niet meer mogelijk om zes extra stembureaus in te richten met deze hulpmiddelen en de communicatie daarover goed te organiseren.

Wel is er voor de verkiezingsdagen de mogelijkheid voor deze groep kiezers om met een taxi naar het stadhuis gebracht te worden en de kosten hiervoor zullen wij vergoeden.

4. In de aangenomen motie RG-18/2019 wordt het college ook opgedragen om duidelijk te communiceren in welke stemlokalen gebruik gemaakt kan worden van de voorzieningen zoals beschreven in vraag 2. Op welke manier brengt het college deze mogelijkheid onder de aandacht van de inwoners betreffende de aankomende Tweede Kamerverkiezingen?

Dit gebeurt op vijf manieren:
a. Elke kiezer krijgt een stempas met een bijsluiter toegestuurd naar zijn woonadres. Op deze bijsluiter staat onder meer vermeld op welke locatie de inwoner kan stemmen. Ook staat erop vermeld welk stembureau geschikt is voor mensen met een visuele beperking.
b. Daarnaast informeert de Oogvereniging haar leden actief op welke plekken er gestemd kan worden met een stem-mal en audio-ondersteuning. Wij hebben de Oogvereniging dan ook actief geïnformeerd over hoe kiezers met een visuele beperking zelfstandig hun stem hunnen uitbrengen.
c. Wij hebben twee organisaties (Visio Almere en Bartiméus Almere) actief geïnformeerd over de mogelijkheid tot stemmen met de hulpmiddelen.
d. Op www.almere.nl/verkiezingen is vermeld welke maatregelen er zijn getroffen om veilig te stemmen en op welke wijze Almeerders hun stem kunnen uitbrengen. Een onderdeel daarvan is het kopje ‘stemmen met een visuele beperking’.
e. Daarnaast informeren wij Almeerders over het stemmen met een visuele beperking via onze kanalen Facebook, Twitter en de Stadhuis-aan-huispagina in Almere Deze Week.

5. Uit technische vragen van de Partij voor de Dieren bleek dat slechts een klein aantal mensen gebruik maakte van de stemmal bij de eerste ingebruikname ten tijde van de verkiezingen voor het Europees Parlement in mei 2019. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat dit geen reden is om zo snel te stoppen met dit initiatief, in ogenschouw nemende dat de bekendheid van deze mogelijkheid eerst moet groeien?

Ja. Voor de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2019 hebben vijf kiezers gebruik gemaakt van de faciliteit. Twee daarvan (ambtenaren), hebben er gebruik van gemaakt op verzoek van Team Verkiezingen. Twee kiezers waren afkomstig uit de gemeente Lelystad; Lelystad heeft inmiddels voor de komende verkiezingen zelf een stem-mal aangeschaft. Uiteindelijk heeft één Almeerder op eigen initiatief gebruik gemaakt van de faciliteit.

Er zijn nu geen voornemens te stoppen met de faciliteit. Net als in 2019 richten wij wederom een stembureau in met een stem-mal en audio-ondersteuning. Deze zal ook geopend zijn op 15 en 16 maart 2021.

Wij zullen nauwgezet bijhouden hoeveel kiezers dit keer gebruik maken van deze hulpmiddelen en zullen dit meenemen in onze evaluatie van deze verkiezingen. Na deze en ruimschoots vóór de eerstvolgende verkiezingen zullen wij het aantal gebruikers van de faciliteit met de raad delen, alsmede onze gedachten over de wijze waarop wij het stemproces van visueel beperkten voor toekomstige verkiezingen willen faciliteren.

6. Is het college net als de Partij voor de Dieren van mening dat het kleine aantal mensen dat gebruik heeft gemaakt van de stemmal in 2019 (deels) te wijten is aan een gebrek aan duidelijke communicatie over deze hulpmiddelen en in welke stemlokalen zij te gebruiken zijn? Zo nee, wat zou hier een andere oorzaak van kunnen zijn? Zo ja, wat kan de gemeente meer doen om deze mogelijkheid onder de aandacht te brengen van haar inwoners?

Nee, wij delen deze opvatting niet. De gangbare communicatiekanalen zijn aangesproken. Het geringe gebruik van de faciliteiten is niet door ons onderzocht. Navraag bij de Oogvereniging leerde ons dat de gebruiksvriendelijkheid van de stem-mal met audio-ondersteuning laag is.

Deze vorm van stemmen neemt veel tijd in beslag voor de kiezer, omdat de kieslijst per partij moet worden afgeluisterd. Gemiddeld genomen kost het uitbrengen van een stem middels een stem-mal de kiezer 20 minuten en vraagt ook een uitgebreide voorbereidingstijd voor de kiezer thuis. De opties afwegend wordt het daarmee aantrekkelijker om te kiezen voor een volmacht of ondersteuning in het stemhokje door een persoon van zijn of haar keuze.