Help de wilde bij in Almere


Meer zicht op bijen­kasten in Almere is nodig

Indiendatum: 30 mei 2022

Het college wordt verzocht de volgende vragen schriftelijk te beantwoorden:

  1. Is het college het met de partij voor de dieren eens dat de wilde bij van groot belang is voor onze voedselzekerheid alsmede een intrinsiek bestaansrecht heeft, en dat het daarom van groot belang is dat wij in het vizier hebben hoe het met de wilde bij gaat?
  2. In de gemeente Amsterdam wordt actief bijgehouden welke bijen voorkomen alsmede de verhouding wilde bij en honingbij. In Almere is hier geen zicht op. Hoe is dit te rijmen met de visie ecologie, waarin de bij een gidssoort is? Hoe kan een soort een gidssoort zijn, als niet wordt bijgehouden hoeveel dit er zijn, en hoe de deze het doet in de stad?
  3. Is het college bereid om alsnog onderzoek te laten uitvoeren naar hoe de wilde bij het doet in Almere, alsmede de verhouding wilde bij tot honingbij? Zo nee, waarom niet?
  4. Uit onderzoek in Amsterdam is gebleken dat het aantal bijenvolken per vierkante kilometer met 50% moet worden verminderd, om de wilde bij niet onder druk te zetten. In Almere is er geen zicht op hoeveel imkers en bijenkasten er zijn. Is het college bereid om dit te laten onderzoeken? Zo nee, waarom niet?
  5. Is het college bereid om met een voorstel te komen tot een registratieplicht voor het houden van bijen in Almere alsmede een vergunningssysteem in Almere? Zo nee, waarom niet?
  6. In Almere is er geen beleid op het onderwerp honingbijen. Is het college bereid om met een beleidsvoorstel over honingbijen naar de raad te komen?

Toelichting

Onlangs is bekend geworden dat Gemeente Amsterdam het aantal bijenkasten aldaar gaat terugdringen, omdat wilde bijen en andere insecten worden verdrongen door gehouden (honing)bijen.

Uit technische vragen blijkt dat Almere niet bijhoudt hoeveel imkers er in de stad actief zijn en hoeveel bijenvolkeren er in de stad zijn. Daarnaast is er geen beleid over het onderwerp bijenhouderij, ondanks dat deze een gidssoort is in de visie ecologie.

Het gaat niet goed met de wilde bij in Nederland (hommels zijn ook bijen), meer dan de helft van de Nederlandse bijensoorten staat op de rode lijst van bedreigde diersoorten of is inmiddels in Nederland al uitgestorven. Dit komt onder andere door stikstofuitstoot en gebruik van landbouwgif. Verschillende ecologen geven aan dat het houden van bijen (als landbouwdier voor honing), wat landelijk steeds meer aan populariteit wint, ervoor zorgt dat de voedselzekerheid van de wilde bij steeds verder onder druk komt te staan. De wilde bij is van belang voor onze menselijke voedselzekerheid (75% van de voedingsgewassen is afhankelijk van bestuiving) en heeft ook een intrinsiek bestaansrecht, net als alle andere dieren.

Recente nieuwsartikelen met betrekking tot dit onderwerp:

https://nos.nl/artikel/2429306-mcdonalds-bijen-in-opmars-in-steden-aantal-kasten-in-amsterdam-moet-omlaag

https://www.parool.nl/amsterdam/amsterdamse-strijd-tegen-honingbijen-registratiesysteem-en-verplichte-vergunning~b8a2c318/

Indiendatum: 30 mei 2022
Antwoorddatum: 7 okt. 2022

Het college wordt verzocht de volgende vragen schriftelijk te beantwoorden:

1. Is het college het met de partij voor de dieren eens dat de wilde bij van groot belang is voor onze voedselzekerheid alsmede een intrinsiek bestaansrecht heeft, en dat het daarom van groot belang is dat wij in het vizier hebben hoe het met de wilde bij gaat?

Wij zijn het met u eens dat de wilde bijen van groot belang zijn voor de voedselzekerheid en wij onderkennen het intrinsieke bestaansrecht. Om deze reden hebben wij ook de ‘Visie ecologie 2020 – bouwen met natuur’ opgesteld welke door de raad is vastgesteld. Met meer kruidenrijkgras, een diverse beplanting en ruimte voor voortplanting zetten wij in op verbetering van de omstandigheden voor alle soorten bestuivers zoals bijen, vlinders en zweefvliegen (Visie ecologie 2020 – bouwen met natuur, blz. 44).

2. In de gemeente Amsterdam wordt actief bijgehouden welke bijen voorkomen alsmede de verhouding wilde bij en honingbij. In Almere is hier geen zicht op. Hoe is dit te rijmen met de visie ecologie, waarin de bij een gidssoort is? Hoe kan een soort een gidssoort zijn, als niet wordt bijgehouden hoeveel dit er zijn, en hoe de deze het doet in de stad?

Om de doelen van de Visie ecologie 2020 te bereiken, is een aantal gidssoorten beschreven (waaronder de bij) die symbool staan voor een ecologische kwaliteit van de stad. Ontwerp en beheer je de stad met aandacht voor een gidssoort, dan faciliteer je een heel systeem. De gidssoorten helpen ons om de goede ecologische keuzes te maken voor inrichting en beheer, zij zijn geen doel op zich. Bij de behandeling van de Visie ecologie 2020 in de raad is vanwege de kosten en de geringe toepasbaarheid niet voor monitoring op gidssoorten gekozen, maar voor een tweejaarlijkse evaluatie op de voortgang van de uitvoeringsagenda. Bij deze evaluatie staat het de raad uiteraard vrij om monitoring toe te voegen en hiervoor middelen vrij te maken.

3. Is het college bereid om alsnog onderzoek te laten uitvoeren naar hoe de wilde bij het doet in Almere, alsmede de verhouding wilde bij tot honingbij? Zo nee, waarom niet?

Het onderzoek in Amsterdam betreft een eenmalige inventarisatie van de bijenstand in een aantal groengebieden.
Het rapport gebruikt vervolgens een algemene normering uit ander onderzoek. Wij hebben op dit moment geen middelen om in Almere een dergelijk onderzoek uit te voeren. Ook dit zou de raad kunnen betrekken bij de eerstvolgende evaluatie van de Visie Ecologie.

4. Uit onderzoek in Amsterdam is gebleken dat het aantal bijenvolken per vierkante kilometer met 50% moet worden verminderd, om de wilde bij niet onder druk te zetten. In Almere is er geen zicht op hoeveel imkers en bijenkasten er zijn. Is het college bereid om dit te laten onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

Voor het bijhouden van imkers en hun volkeren is momenteel geen budget en formatie beschikbaar. Wij zijn wel bereid om het aantal volken op te vragen bij de imkervereniging maar daarmee wordt nog geen compleet beeld verkregen van de werkelijke stand omdat niet iedere bijenhouder zich heeft verenigd. Dit zou ook bij de eerstvolgende evaluatie door de raad, met de benodigde middelen, kunnen worden ingebracht.

5. Is het college bereid om met een voorstel te komen tot een registratieplicht voor het houden van bijen in Almere alsmede een vergunningssysteem in Almere? Zo nee, waarom niet?

Op grond van een Europese verordening wordt momenteel in afstemming met de bijenhouderij gewerkt aan een landelijke registratieplicht. Een landelijke registratie gebaseerd op wetgeving biedt meer kans van slagen dan een lokale regeling. Dit juichen wij dan ook toe.

Voor een hierop vooruitlopende, lokale registratieplicht (en -systeem) alsmede een vergunningensysteem is momenteel geen budget en formatie beschikbaar. Wij hebben bovendien geen zeggenschap over particuliere gronden en gronden van derden (terreinbeherende organisaties). Registratie en regelgeving voor de gemeentegronden leidt naar alle waarschijnlijkheid slechts tot verschuiving van volkeren en niet tot reductie. Wij zien daarom meer kansen in het verbeteren van het leefgebied voor alle bloembestuivende insecten. Dit laatste wordt meegenomen in de evaluatie op de voortgang van de Visie ecologie 2020.

6. In Almere is er geen beleid op het onderwerp honingbijen. Is het college bereid om met een beleidsvoorstel over honingbijen naar de raad te komen?

Zoals gezegd zetten wij in op het verbeteren van de leefomstandigheden voor een brede groep van insecten door biotoopverbetering. En dat doen wij niet alleen, ook Almeerders dragen hieraan bij. Zelfbeheerinitiatieven voor een biodiverse omgeving worden ondersteund en door voorlichting en voorbeelden te geven hopen wij meer Almeerders te inspireren. Dit alles in lijn met de Uitvoeringsnota ecologie. Verder zal het welzijn van zowel de honingbij als de wilde bij worden betrokken in de nieuwe nota dierenwelzijn.

Toelichting

Onlangs is bekend geworden dat Gemeente Amsterdam het aantal bijenkasten aldaar gaat terugdringen, omdat wilde bijen en andere insecten worden verdrongen door gehouden (honing)bijen.

Uit technische vragen blijkt dat Almere niet bijhoudt hoeveel imkers er in de stad actief zijn en hoeveel bijenvolkeren er in de stad zijn. Daarnaast is er geen beleid over het onderwerp bijenhouderij, ondanks dat deze een gidssoort is in de visie ecologie.

Het gaat niet goed met de wilde bij in Nederland (hommels zijn ook bijen), meer dan de helft van de Nederlandse bijensoorten staat op de rode lijst van bedreigde diersoorten of is inmiddels in Nederland al uitgestorven. Dit komt onder andere door stikstofuitstoot en gebruik van landbouwgif. Verschillende ecologen geven aan dat het houden van bijen (als landbouwdier voor honing), wat landelijk steeds meer aan populariteit wint, ervoor zorgt dat de voedselzekerheid van de wilde bij steeds verder onder druk komt te staan. De wilde bij is van belang voor onze menselijke voedselzekerheid (75% van de voedingsgewassen is afhankelijk van bestuiving) en heeft ook een intrinsiek bestaansrecht, net als alle andere dieren.

Recente nieuwsartikelen met betrekking tot dit onderwerp:

https://nos.nl/artikel/2429306-mcdonalds-bijen-in-opmars-in-steden-aantal-kasten-in-amsterdam-moet-omlaag

https://www.parool.nl/amsterdam/amsterdamse-strijd-tegen-honingbijen-registratiesysteem-en-verplichte-vergunning~b8a2c318/