Gemeen­te­lijke maat­re­gelen tegen extreme hitte, droogte en water­overlast

Indiendatum: apr. 2019
Antwoorddatum: 28 mei 2019

1. Op welke wijze neemt het college actieve maatregelen om hittestress, droogte en wateroverlast in Almere te voorkomen? Wordt hierbij rekening gehouden met (versteende) hitte-eilanden (Urban Heat Island effect) en de aanwezigheid van kwetsbare groepen inwoners, waaronder ouderen, zieken, jonge kinderen en dieren?

Zowel in nieuwe stadsdelen, als bij het groot onderhoud en functieverandering in bestaande wijken, werken wij aan het tegengaan van hittestress en het voorkomen van schade door droogte en wateroverlast. In de bestaande stad hebben wij inzicht in de locaties waar hittestress optreedt. Bij werkzaamheden in de openbare ruimte worden deze locaties geoptimaliseerd. Hierbij wordt zeker rekening gehouden met het verminderen van hittestress bij gevoelige gebruiksfuncties, zoals (school)pleinen, buitenschoolse opvang, ouderen en zorgcentra. Wat dieren betreft houden wij onder meer rekening met de behoefte van vissen aan extra zuurstof bij langdurige droogte.

2. In welke maatregelen voorziet het college om de kwetsbaarheid van inwoners, natuur en onze stad te verminderen in tijden van extreme hitte, droogte en wateroverlast.

De maatregelen die wij treffen, hangen af van de specifieke omstandigheden op de betreffende locatie. De maatregelen zijn een combinatie van vergroening, het aanbrengen van schaduwrijk groen, het aanpassen van de bovengrondse inrichting om water bij extreme neerslag te leiden naar plekken waar dit de minste overlast geeft, de vertraging van de regenwaterafvoer via de bodem, het zorgen voor de doorstroming in watergangen en het zorgen voor een robuust watersysteem. Daarnaast zetten wij in op bewustwording van inwoners, onder andere door het project ‘Zet Almere in bloei’ en door inwoners op te roepen groene daken of groene gevels aan te leggen. Zie hiervoor ook: https://regenboogbuurt.info/themas/hittestress.

3. Hoe houdt het college bij de ontwikkeling van nieuwe woonwijken en bedrijventerreinen en het realiseren van huizen en gebouwen op voorhand rekening met de effecten van opwarming van de stad? Denk hierbij aan het gebruik van warmtewerende materialen, (regen)wateropslag en de groene inrichting van de openbare ruimte.

Bij de inrichting van nieuwe gebieden hanteert Almere de uitgangspunten van het Deltaplan ruimtelijke adaptatie en het door het VNG ondertekende Bestuursakkoord Klimaatadaptatie. In de Regenboogbuurt zijn bijvoorbeeld wadi’s toegepast ter natuurlijke infiltratie en is doorlatende verharding aangelegd. De groene inrichting van de ruimte zorgt daarnaast ook voor beschutte plekken voor dieren.

4. Welke maatregelen neemt het college om bodemdaling door perioden van (extreme) droogte te voorkomen?

De jarenlang opgebouwde ervaring met bodemdaling wordt door ons benut om – ook in periodes van (extreme) droogte - te voorkomen dat er voor mens en dier schadelijke situaties ontstaan. De monitoring tijdens de extreme droogte van 2018 heeft geen additionele bodemdaling zichtbaar gemaakt, daarnaast zijn geen visueel zichtbare bodemdalingsproblemen in Almere geconstateerd als gevolg hiervan. Het lange termijn effect van deze periode van droogte op bodemdaling is op dit moment nog niet te bepalen.

5. In hoeverre houdt Almere rekening met het actief aanplanten van grote bomen en hun verkoelende werking (1 boom ≈ 10 airco’s) en het onderhouden van groen om zo zoveel mogelijk schaduw en het vasthouden van regenwater te realiseren? Hoe verhoudt zich dat tot recent gerealiseerde nieuwbouwgebieden, zoals Almere Poort?

Bij het aanplanten van bomen bepaalt de beschikbare boven- en ondergrondse groeiruimte ter plekke de grootte en hoeveelheid van toe te passen bomen. Met het vaststellen van het Bomenkader is ook het Handboek Bomen van het Norminstituut Bomen van kracht. Het handboek bevat richtlijnen voor de benodigde groeiruimte. Wij kiezen er vaak voor om een grotere maat straat- en laanbomen toe te passen dan landelijk gebruikelijk is en als het kan kiezen wij voor het verplanten van een exemplaar uit het Almeers Bomenregister. In Almere Poort passen wij dezelfde benadering toe als elders in de stad. Net als de zorg waarmee wij de aanplant van bomen omringen, is ons boomonderhoud gericht op de ontwikkeling van een veilig en gezond bomenbestand met een lange levensduur. Dus ook op de ontwikkeling van een goed bladerdak en dito wortelstelsel. Daarmee levert dit een bijdrage aan het verkoelend effect en vasthouden van regenwater door bomen. In de Regenboogbuurt is klimaatadaptatie onderdeel van het groot onderhoudsproject geworden. Wij zijn voornemens om de inzichten en ervaringen in dat project te gebruiken voor toekomstige groot onderhoudsprojecten.

6. Ziet het college mogelijkheden om de opslag van regenwater door inwoners en bedrijven te stimuleren?

Wij zien mogelijkheden om de opslag van regenwater te stimuleren. Momenteel doen wij dit onder meer via het eerder genoemde project “Zet Almere in bloei”.

7. Waar kunnen inwoners onnodige verstening melden? Hoe zorgt het college dat onnodige verstening snel wordt aangepakt? Is het college bereid stenen weg te halen op het moment dat deze geen functie (meer) blijken te hebben?

Bij groot onderhoudsprojecten en bij herinrichting heeft klimaatbestendigheid de aandacht. Deze projecten kennen altijd een interactie met bewoners. Als bij de voorbereiding van dergelijke projecten blijkt dat daadwerkelijk sprake is van onnodige verstening, dan wordt daar rekening mee gehouden.