Dier­vrien­delijk wespen­beleid

Indiendatum: 18 jul. 2023
Antwoorddatum: 5 sep. 2023

Het college wordt verzocht de volgende vragen schriftelijk te beantwoorden:

1. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat ook wespen bescherming verdienen omdat deze een intrinsieke waarde hebben en dus net zo goed bestaansrecht hebben als andere dieren?

Wij zijn het met de Partij voor de Dieren eens dat wespen bescherming verdienen omdat deze een intrinsieke waarde en dus bestaansrecht hebben net als andere dieren. Opgemerkt wordt dat bestrijding van de wesp door de gemeente kan voortvloeien uit een wettelijke taak.

2. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat het gebruik van gifstoffen bij de bestrijding van wespen zeer onwenselijk is en koste wat kost voorkomen moet worden? Zo ja, wat doet het college eraan om zo snel mogelijk te stoppen met het bestrijden van wespen door middel van verdelging (met gifstoffen)?

Wij zijn het met de Partij voor de Dieren eens dat het gebruik van gifstoffen bij de bestrijding van wespen tot een minimum beperkt, en voor zover mogelijk voorkomen moet worden. Daarom kijken wij altijd eerst naar de opties veilig laten zitten of verplaatsen.

Daarnaast worden ontwikkelingen in de bestrijding nauwlettend gevolgd. Contact met de wespenspecialist van EIS Kenniscentrum Insecten, heeft informatie opgeleverd over het bestrijden van wespennesten middels de ‘stofzuigermethode’. De komende tijd werken we deze methode uit en zijn wij voornemens in het wespenseizoen van 2024 een proef te starten. Over de resultaten informeren wij uw raad eind 2024.

Ook wordt met de professionele bestrijder bekeken of bevriezing van wespennesten een mogelijk alternatief is als vervanging van de inzet van gifstoffen. Deze gesprekken bevinden zich in de verkennende fase.

3. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat in de gevallen dat bestrijden van wespen om wettelijke redenen toch nodig blijkt, verdelging niet de eerste optie kan zijn, als er niet eerst gekeken wordt naar mogelijkheden zoals verplaatsen of veilig laten zitten? Zo ja, wat gaat het college aanpassen in de huidige werkwijze zodat er minder wespen gedood worden?

Wij zijn het met de Partij van de Dieren eens dat, in gevallen dat bestrijding van wespen nodig blijkt, verdelging niet de eerste optie kan zijn, als niet eerst gekeken is naar mogelijkheden van ‘verplaatsen’ of ‘veilig laten zitten’. Dit is dan ook de werkwijze die de gemeente volgt.

Als eerste wordt bekeken of de melding daadwerkelijk overlast van wespen betreft en niet van hommels of bijen. Tevens wordt gekeken of het mogelijk solitair levende wespen betreft, welke niet territoriaal zijn en per definitie geen overlast veroorzaken. Vervolgens wordt de mogelijkheid van ‘veilig laten zitten’ bekeken, daarna die van ‘verplaatsen’ en als laatste volgt eventueel bestrijding.

Doordat bij circa de helft van de meldingen het wespennest zich in de grond bevindt en de andere helft in bosschages, is de optie ‘verplaatsen’ praktisch slechts zeer sporadisch toepasbaar. Wij zijn in gesprek met de Wespenstichting over praktische oplossingen in deze situaties.

4. Is het college bereid om in aanvulling op de vorige vraag, in contact te treden met de Wespenstichting, om geïnformeerd te worden en om deze informatie mee te nemen in een diervriendelijker beleid rondom wespennesten? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

In 2022 tijdens het Landelijk Congres Dierenhulpverlening is Almere uitgeroepen tot diervriendelijkste gemeente van Nederland. Om deze voorsprong te behouden hebben wij contact gelegd met de Wespenstichting om geïnformeerd te worden over hoe Almere haar beleid (ten aanzien van wespen) nog diervriendelijker kan vormgeven (zie antwoord vraag 3).

5. Kan het college garanderen dat de gifstoffen die gebruikt worden bij de bestrijding van wespen niet schadelijk zijn voor andere organismen? Zo nee, wat gaat het college eraan doen om het gebruik van deze gifstoffen zo snel mogelijk een halt toe te roepen?

Om de inzet van gifstoffen in de toekomst te verminderen en/of te beëindigen houdt de gemeente contact met kennisinstellingen zodat nieuwe methoden, middelen en/of technieken, die minder belastend zijn voor de ecologie, snel ingezet kunnen worden. Zoals aangegeven bij het antwoord op vraag 2 onderzoekt het college de komende tijd twee methoden van bestrijding zonder de inzet van gifstoffen.

Wij kunnen niet garanderen dat de gifstof gebruikt bij de bestrijding van wespen niet schadelijk is voor andere organismen. Om de kans op eventuele ongewenste neveneffecten te minimaliseren werkt de gemeente uitsluitend met professionele, gecertificeerde bestrijders.

6. Op de pagina “overlast door dieren” op de gemeentelijke website staat over de hommel en de wilde bij dat deze een “aanwinst zijn voor de tuin en de natuur”, terwijl er over wespen alleen een negatief verhaal staat. Is het college het eens met de Partij voor de Dieren dat hier sprake is van soortisme¹? En is het college bereid om de website dusdanig aan te passen dat ook de positieve invloed van wespen op ons ecosysteem leesbaar is?

Op de pagina ‘overlast door dieren’ op de gemeentelijke website, staat dat de hommel, de wilde bij, als óók de wesp, een ‘aanwinst zijn voor de tuin en de natuur’. Pas in tweede instantie wordt het onveilig maken van speeltuinen genoemd als reden voor het bestrijden van de wesp. Naar onze mening is er dan ook geen sprake van soortisme. Dit laat onverlet dat wij bereid zijn met uw opmerkingen in het achterhoofd kritisch naar de tekst op de gemeentelijke website te kijken en waar nodig aan te passen met als aandachtspunt de positieve invloed van wespen op ons ecosysteem.

Toelichting:

In 2022 zijn er 80 meldingen binnengekomen over bijen, hommels en wespen bij de gemeente. Vanwege de beschermde status van hommels worden deze niet bestreden. Bijen, mits die op een rustige plaats zwermen, mogen blijven of worden door een imker verplaatst.

Bij wespennesten wordt echter de bestrijdingsdienst ingeschakeld (Rentokil) en wordt het nest doodgemaakt. Dit is vorig jaar bij 52 wespennesten gebeurd. Wespennesten kunnen zich ook in de grond bevinden.

Wespen zijn mooie insecten die een belangrijke rol vervullen in het in evenwicht houden van ons ecosysteem, door het eten van veel andere insecten zoals dazen, veel soorten vliegen en muggen. Ook zijn het net als bijen bestuivers van bloemen. In normale omstandigheden zijn wespen vreedzaam en niet agressief. Daarnaast komen maar 2 van de 10 in Nederland voorkomende wespen af op zoetigheid, en dan alleen in de zomermaanden. Wespen worden te vaak wél bestreden zonder dat zij een probleem vormen, en worden door commerciële bedrijven gedood met gif, terwijl er ook minder schadelijke methoden zijn.

De Wespenstichting schrijft over gifgebruik: “Ondertussen zien we ook dat de wettelijke gebruiksvoorschriften voor biociden regelmatig door dit soort bedrijven worden overtreden terwijl er vanuit de overheid geen effectief toezicht is, met alle mogelijke milieuschade van dien. Dit is erg jammer en daarom willen wij deze gang van zaken ter discussie stellen en veranderen.”

¹Speciesisme of soortisme is discriminatie op basis van soort. Dit kent twee vormen: (1) het benadrukken van verschillen tussen mensen en andere dieren, of (2), het benadrukken van verschillen tussen verschillende niet-menselijke dieren. Bij variant (2) brengen mensen rangordes aan tussen dieren. Een voorbeeld dat vaak voorkomt: een varken of een kip is om op te eten en een kat of hond is een huisdier die goed behandeld dient te worden. Op deze manier bepaalt de mens hoeveel een dier “waard” is. Als het de wesp betreft, wordt deze vaak benaderd en omschreven als een “gevaarlijk en agressief dier”, waarbij een bij “wollig is en goed voor de bloemetjes.” (Bron: veganisme.org)