Nadelen van de bloem­potten in het centrum

Indiendatum: 20 jun. 2023
Antwoorddatum: 18 jul. 2023

Het college wordt verzocht de volgende vragen schriftelijk te beantwoorden:

1. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat waterbesparende maatregelen bij het besproeien van de bloempotten in het centrum van Almere Stad van groot belang is? Zo ja, welke concrete stappen onderneemt u om het waterverbruik te verminderen?

Ja, wij zijn het met u eens dat waterbesparende maatregelen van groot algemeen belang zijn. Daarom zit er flexibiliteit in de afgesloten contracten en geven de aannemers alleen water aan de beplanting in de bloempotten als dit noodzakelijk is en voorkomen wij dat er onnodig water gegeven wordt. Voor de bewatering van de bloempotten wordt geen kraanwater gebruikt, maar water uit het omliggende oppervlaktewater zoals het Weerwater.

2. De Partij voor de Dieren maakt zich zorgen over het gebruik van pesticiden bij de teelt en het onderhoud van de bloemen in de bloempotten. Bent u het ermee eens dat het uitsluiten van pesticiden essentieel is voor de bescherming van de biodiversiteit en de volksgezondheid? Zo ja, kunt u toezeggen dat er voor de bloemen in de bloempotten geen pesticiden gebruikt worden/zijn?

Ja, wij zijn het er mee eens dat het uitsluiten van pesticiden essentieel is voor de bescherming van de biodiversiteit en de volksgezondheid. Daarom gebruiken wij in Almere in het beheer en onderhoud van beplantingen al meer dan tien jaar geen pesticiden. Alleen tegen extreme overlast van bladluizen wordt een biologisch middel gebruikt. Binnen het Dagelijks Verzorgen Onderhoud (DVO) groen contract bekijken wij de mogelijkheden om de aanplant en het beheer van de bloempotten zo duurzaam mogelijk te doen.

3. Kan het college ditzelfde toezeggen voor alle andere planten en bloemen in de gemeente?

Zie de beantwoording van vraag 2.

4. Bent u het met ons eens dat het verlagen van de structurele kosten voor het onderhoud van deze bloempotten wenselijk is, zodat financiële middelen efficiënter kunnen worden ingezet voor het verder versterken, uitbreiden en natuurlijk beheren van het groen in Almere? Zo ja, welke maatregelen neemt u om de kosten te verminderen?

Ja, wij zijn het met u eens. Wij proberen de financiële middelen zo effectief mogelijk in te zetten. Maar op bepaalde locaties zijn bloempotten de enige mogelijkheid, zoals op het gebogen maaiveld, om toch groen toe te voegen in het centrum. De beplanting in de bloempotten heeft onder andere tot doel om de esthetische waarde van het centrum te verhogen en om voertuigen te weren op plekken waar het verboden is om deze te parkeren. Het voordeel van bloempotten is dat ze verplaatsbaar zijn, zodat er groen aanwezig is én de openbare ruimte flexibel gebruikt kan worden (bijvoorbeeld voor evenementen). Zoals ook in het coalitieakkoord is afgesproken, gaan wij – waar mogelijk - de stad verder vergroenen. Zo onderzoeken wij onder andere de mogelijkheden om op plekken waar het kan de bloempotten te vervangen door grondgebonden groen (waar dit bodemtechnisch en praktisch kan) en zetten wij in op het versterken van de biodiversiteit.

5. De Partij voor de Dieren is bezorgd over de frequente vervanging van planten in de bloempotten (zie toelichting). Bent u het met ons eens dat het minimaliseren van de vervanging van planten positieve ecologische en economische gevolgen kan hebben? Zo ja, welke mogelijkheden ziet u om de levensduur van de planten te verlengen?

Ja, wij zijn het met u eens dat het minimaliseren van de vervangingen positieve ecologische en economische gevolgen kan hebben. Insteek is dan ook om de frequentie van het vervangen van de planten te beperken. Bij de wisseling van de beplanting van zomerbeplanting naar winterbeplanting en vice versa wordt daarom de hele binnenbak gewisseld. Een deel van de beplanting wordt dan in de ‘stalling’ onderhouden en komt bij de wisseling samen met een aanvulling van nieuwe beplanting zoals éénjarigen weer terug. Op deze manier wordt de levensduur van de beplanting zo lang mogelijk gemaakt. Om ook in de herfst- en winterperiode op elke locatie in het centrum een aantrekkelijk beeld te hebben voor de bezoekers van de stad, is het nodig de beplanting regelmatig te vervangen. Het esthetische beeld weegt in dit geval op tegen de ecologische effecten en de kosten die het vervangen van de beplanting met zich meebrengen.

6. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat het gebruik van inheemse, duurzaam gekweekte planten het beste is voor de biodiversiteit en het klimaat? Zo ja, kan het college toezeggen voortaan alleen nog maar inheemse, duurzaam gekweekte planten te gebruiken?

Ja, wij zijn het met u eens dat het gebruik van inheemse, duurzaam gekweekte planten het beste is voor de biodiversiteit en het klimaat. De ambitie is om, binnen de gestelde kaders, zo veel mogelijk Europees inheemse en duurzame gekweekte soorten toe te passen. Dat is niet altijd mogelijk. Beschikbaarheid, bloeikleur, bloeitijd, klimaatbestendigheid, hoogte, betredingsgevoeligheid, groeisnelheid, prijs en ecologische waarde spelen ook een rol. Als er nog geen alternatief is wordt er daarom als aanvulling op inheemse en duurzaam gekweekte beplanting ook uitheemse en minder duurzaam gekweekte beplanting gebruikt.

7. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat grondgebonden inheemse beplanting als alternatief voor bloempotten positieve effecten kan hebben op biodiversiteit, waterhuishouding, hittestress in het centrum en ook een financiële besparing kan opleveren? Zo ja, bent u bereid onderzoek te doen naar de haalbaarheid en de voordelen van grondgebonden natuur in het centrum van Almere Stad?

Dit is een samengestelde en complexe vraag, waarin veel suggesties gewekt worden. Grondgebonden beplanting kan de genoemde positieve effecten hebben, maar het kan soms praktisch niet. Wij hebben te maken met verschillende maaivelden, zoals de ondergrondse garage en de onderdoorgangen voor auto en bus. Op die plekken is alleen beplanting in potten of verhoogde borders met weinig diepte mogelijk.

Ook bij grondgebonden borders is intensief beheer nodig en is het risico op schade door strooizout groter. Het effect op het tegengaan van hittestress, wateroverlast of het vergroten van de biodiversiteit is door het gebruik van andere type beplanting bij grondgebonden beplanting inderdaad groter.

In de plannen voor het centrum van de toekomst is vergroening een belangrijke ambitie. In dat kader kijken wij naar de gewenste vergroening voor de toekomst, ook met grondgebonden beplanting. Dat vraagt wel om een herinrichting van de openbare ruimte en dus de nodige investeringen. Naast dekking uit middelen van Almere 2.0 kijken wij naar andere financieringsmogelijkheden. Zo zijn er vanuit het Toekomstvast Investeringspakket (TVIP) en het Bestuurlijk Overleg Leefomgeving (BOL) afspraken gemaakt en middelen toegekend voor de vergroening van het centrum, in combinatie met de woningbouwopgave. Biodiversiteit, ecologie, klimaatadaptatie en een prettige verblijfsklimaat gaan hierbij hand in hand. Om een grote slag te maken in het centrum zijn de middelen nog niet voldoende.

8. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat er voldoende alternatieven beschikbaar zijn voor de andere functies (zie toelichting) van de bloempotten, zoals een verhoogde rand om de grondgebonden natuur en voor de tijdelijke functies gemakkelijker verplaatsbare hekken? Zo nee, kunt u toelichten waarom u van mening bent dat deze alternatieven niet haalbaar zijn?

Voor een deel van de bloempotten is dit haalbaar. Bij het uitwerken van de toekomstige plannen voor het stadscentrum en bij het grootschalig onderhoud van de openbare ruimte, bekijken wij welke invulling op welke plek het meest passend is. Dit is afhankelijk van de ruimte in de ondergrond en het gebruik van de plekken. Zoals beantwoord bij vraag 4, is het voordeel van bloempotten dat ze verplaatsbaar zijn zodat er groen aanwezig is én de openbare ruimte flexibel gebruikt kan worden. Deze flexibiliteit willen we behouden. Wij zien liever bloempotten met fleurige beplanting als natuurlijke afscheiding dan verplaatsbare hekken of betonnen paaltjes.

Toelichting van de Partij voor de Dieren:

In Almere stad Centrum staan 226 grote polyester bloempotten met in totaal 512m2 aan oppervlakte. De totale onderhoudskosten voor deze bloempotten (water geven, planten vervangen, wieden) bedragen ongeveer €135.000 structureel per jaar.

De bloemen worden ieder half jaar vervangen, afhankelijk van het seizoen (zomer of winter). Een deel van de potten bestaat uit vaste planten, maar een deel bestaat uit zomer- of winterbloeiers.

Alle bloempotten worden tussen de 5 en 20 keer per jaar watergegeven, afhankelijk van de weersomstandigheden. Dankzij de klimaatverandering en de toename aan (extreme) droogte verwacht de Partij voor de Dieren dat het vaker 20 en niet 5 keer zal zijn, en is daarom het handhaven van zulke bloempotten niet klimaatadaptief te noemen.

Uit de antwoorden van technische vragen maakt de Partij voor de Dieren ook op dat het gebruik van pesticiden mogelijk niet wordt uitgesloten. De Partij voor de Dieren hoort over het volgende graag uitsluitsel: “Door middel van permanente monitoring worden problemen in een vroeg stadium opgemerkt. Indien de schadedrempel wordt overschreden, worden natuurlijke vijanden en biologische bestrijdingsmethoden ingezet. Als uiterste middel kunnen selectieve en gerichte andere middelen worden toegepast.”

De bloempotten worden ook ingezet voor andere functies: ze worden soms op strategische locaties geplaatst om te voorkomen dat het verkeer doorrijdt. Daarnaast worden ze gebruikt voor de afbakening van bijvoorbeeld terrassen en bevordering van de verkeersveiligheid. De bloempotten worden ook ingezet bij tijdelijke voorzieningen en in ondoorzichtige situaties, zoals bij het begin van een trap. Ook beschermen ze de bestrating tegen beschadiging door grote voertuigen die anders de bocht kunnen afsnijden. Voor het verplaatsen van de bloempotten moeten deze één voor één verplaatst worden door een vorkheftruck. De Partij voor de Dieren ziet de meerwaarde van deze functies in, maar vraag zich ook af of een combinatie van grondgebonden natuur en andere alternatieven niet goedkoper is en beter is voor de biodiversiteit, waterhuishouding en hittestress.