120 km/u-zone hangt in de lucht

Indiendatum: apr. 2019
Antwoorddatum: 2 jul. 2019

1. Is het college bekend met onderstaand artikel en het daarin genoemde onderzoek?

Ja.

2. Is het college het met ons eens dat de aanpak van de fijnstofproblematiek en het terugdringen van de uitstoot een zeer hoge prioriteit zou moeten hebben binnen Almere? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke initiatieven gaat het college ondernemen om de fijnstofuitstoot en daarmee het aantal directe en indirecte doden terug te dringen?

De luchtkwaliteit is in Almere over het algemeen als goed te kwalificeren. Er wordt in heel Almere ruimschoots voldaan aan de EU-normen en nagenoeg aan de advieswaarden van de World Health Organization (WHO). Voor fijnstof PM2,5 wordt de advieswaarde op een aantal locaties net overschreden.

De inzet van de gemeente richt zich op het behouden van de goede luchtkwaliteit en deze zo mogelijk verder te verbeteren in onze groeiende stad.

Mobiliteit is de voornaamste bron waar wij invloed op uit kunnen oefenen wat betreft luchtkwaliteit. Verduurzaming van mobiliteit en de instrumenten daarvoor maken onderdeel uit van de mobiliteitsvisie, die dit jaar aan de raad wordt aangeboden.

Overigens hebben wij de afgelopen jaren al diverse projecten uitgevoerd om duurzame mobiliteitsoplossingen te stimuleren. In beantwoording op uw brief van 26 september 2018, waarin u vragen hebt gesteld over de luchtkwaliteit in Almere, hebben wij al meerdere voorbeelden gegeven. Daarnaast hebben wij onlangs de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek (ZES) ondertekend. Hiermee onderschrijven wij de doelstelling om samen met de logistieke sector en de regionale overheidspartners het transport van goederen en personenvervoer te verduurzamen.

3. Op de nieuwe hoofdbaan van de A6 zijn borden aangebracht met als maximumsnelheid 120 km/u. Deze zijn weliswaar momenteel nog afgeplakt, maar klopt het dat dit de maximumsnelheid gaat worden als de verbreding van de A6 klaar is?

Wij hebben navraag gedaan bij Rijkswaterstaat. Zij heeft ons laten weten dat de
snelheden zoals gaan gelden bij openstelling van het project A6-Almere gelijk
zijn aan de snelheden zoals in het Tracébesluit SAA (2011) zijn vastgelegd. Deze
snelheden zijn 120/100 km/u conform figuur B2.

4. Is het college het met ons eens dat deze snelheid, die leidt tot meer uitstoot van fijnstof en andere vervuilende stoffen zoals CO2, niet past bij het terugdringen van de fijnstofuitstoot en daarmee het terugdringen van het aantal aan fijnstof gerelateerde directe en indirecte doden? Zo nee, waarom niet?

Wij onderschrijven de opvatting dat een lagere snelheid dan 120 KM/H als zodanig zou leiden tot minder uitstoot. Wij voegen daar echter het volgende aan toe.

Het project weguitbreiding Schiphol-Amsterdam-Almere is opgenomen als project in Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het NSL is het plan van gezamenlijke overheden om de luchtkwaliteit te verbeteren. Het NSL houdt rekening met voorgenomen grote projecten die de luchtkwaliteit verslechteren en zet hier maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren tegenover. Dit zijn zowel landelijke als regionale en lokale maatregelen.

De luchtkwaliteit in Nederland wordt bepaald door een groot aantal factoren. De belangrijkste zijn de achtergrondconcentraties. Dit zijn de reeds aanwezige concentraties ten gevolge van stedelijke en industriële emissies, buitenlandse bronnen en zeezout (fijnstof). Daarboven op komen lokale emissies, zoals van het wegverkeer en de landbouw.

Gemiddeld genomen is voor bijvoorbeeld PM2.5 de bijdrage van wegverkeer op de A6 ca. 0.5 µg/m3. De achtergrondconcentratie ligt rond de 10 µg/m3, wat overeenkomt met de WHO norm. Voor NO2 is de bijdrage wegverkeer ca. 9 µg/m3, waarbij de achtergrondconcentratie op ca. 15 µg/m3 ligt. De norm voor NO2 bedraagt 40 µg/m3.

Het verlagen van de snelheid op de A6 heeft vrijwel geen effect op de luchtkwaliteit, omdat de achtergrondconcentratie al vrij hoog is in vergelijking met de bijdrage van de A6. Daar komt bij dat de afstand van woningen tot de A6 minimaal 380 meter is waardoor de bijdrage van de A6 is opgenomen in de achtergrondconcentratie.

Het is dus van groot belang dat de afgesproken maatregelen in het kader van het NSL worden genomen en dat op EU-niveau bronmaatregelen worden afgedwongen om de achtergrondconcentraties te reduceren.

Wij zijn van mening dat een snelheidsverlaging niet leidt tot enige relevante verbetering van de luchtkwaliteit bij woningen in Almere. De verwachting is wel dat door verbeterde doorstroming er minder/geen files zullen ontstaan. Dit is weer beter voor de luchtkwaliteit.

5. En dat deze snelheid ook niet past bij de grote urgentie van het tegengaan van de klimaatverandering? Zo nee, waarom niet?

Snelheidsbeheersing en zuinig rijgedrag zijn aantoonbaar effectieve maatregelen om CO2 te beperken. Echter, de keuze voor het instellen van 120 km/u op de hoofdrijbaan heeft ook een verkeerskundig aspect. Door de snelheid voor het doorgaande verkeer op de hoofdrijbaan zal doorgaand verkeer de keuze maken de hoofdrijbaan te volgen en lokaal verkeer zal voor de rijbanen voor lokaal verkeer kiezen. Hiermee wordt voorkomen dat doorgaand verkeer zich vermengd met lokaal verkeer en daar de doorstroming belemmerd.

Zoals in antwoord onder 4 aangegeven zijn wij van mening dat een snelheidsverlaging niet tot enige relevante verbetering van de luchtkwaliteit bij woningen in Almere leidt. Oorzaak hiervan is de hoogte van de achtergrondconcentratie. De verwachting is wel dat door verbeterde doorstroming er minder/geen files zullen ontstaan, wat weer beter is voor de luchtkwaliteit.

De keuze voor het instellen van 120 km/u op de hoofdrijbaan heeft zoals aangegeven een verkeerskundig aspect. Wij zien op dit moment onvoldoende redenen om te pleiten voor een maximumsnelheid van 100 km/u op het Almeerse deel van de A6.

Wij zien meer effect op het verder verbeteren van de luchtkwaliteit door in te
zetten op lokale maatregelen.

7. Hoe past de actieve steun van het college voor de uitbreiding van Luchthaven Lelystad, die voor een forse toename van fijnstof en vooral het nog veel schadelijkere ultrafijnstof en andere vervuilende stoffen zal leiden, in deze situatie? Is het college bereid deze actieve steun in te trekken en te pleiten tegen de uitbreiding van de luchthaven om bovenstaande doelen te bereiken? Zo nee, waarom niet?

In onze raadsbrief van 5 februari 2019 hebben wij u geïnformeerd over onze zienswijze op het Ontwerpwijzigingsbesluit Luchthavenbesluit Lelystad en de geactualiseerde milieueffectrapportage. In onze zienswijze spreken wij hernieuwd onze steun uit voor de ontwikkeling van de luchthaven. Reden daarvoor is dat de ligging van Almere tussen Schiphol en Lelystad een positieve invloed op de ruimtelijke en economische structuur van Almere heeft. Wij verwachten van de openstelling van Lelystad Airport positieve effecten op de ontwikkeling van de werkgelegenheid in Almere én in de regio.

Met betrekking tot milieuaspecten hebben wij op 6 maart 2018 raadsvragen van GroenLinks beantwoord. Wij hebben toen aangegeven dat er nauwelijks tot geen milieueffecten voor Almere zijn als gevolg van de uitbreiding van de luchthaven. En dat met betrekking tot luchtkwaliteit de wettelijke normen voor stikstof en fijnstof nergens overschreden worden.

Aanvullend hebben wij u op 13 maart 2018 met een raadsbrief geïnformeerd dat de geactualiseerde milieueffectrapportage niet leidt tot andere uitkomsten voor Almere ten opzichte van de milieueffectrapportage uit 2014. Ook de Commissie m.e.r. heeft het geactualiseerde milieueffectrapport voor Lelystad Airport beoordeeld. Op 21 april 2018 oordeelt zij dat het rapport de milieueffecten goed beschrijft.

Tenslotte hebben wij u, naar aanleiding van schriftelijke vragen van 26 september 2018, op 16 oktober 2018 geïnformeerd over de door ons verwachte bijdrage aan de hoeveelheid (ultra)fijnstof in Almere als gevolg van de uitbreiding van luchthaven Lelystad. Ook hierin hebben wij aangegeven dat er geen direct effecten te verwachten zijn in Almere.

Op grond van het voorgaande zien wij geen redenen ons standpunt ten aanzien
van de uitbreiding van de luchthaven te wijzigen.