Eerste termijn Floriade

Voorzitter,

“De Floriade in 2022 en de woonwijk daarna laten zien waar Almere voor staat en voor gaat. Almere als groene en gezonde stad, een stad die schone energie produceert, een stad die circulair is en waar afval wordt omgezet in grondstof. Een stad die gezond voedsel en zuiver water produceert, een stad die rijk is aan bomen, planten, dieren en mensen. Almere, de expo in 2022 en de woonwijk tonen oplossingen voor de uitdagingen waar de stad van de toekomst voor staat. Almere is daarmee een voorbeeld voor alle steden van de wereld.”

Deze quote komt uit het ontwikkelingsplan en klinkt de Partij voor de Dieren als muziek in de oren. En het wordt nog mooier:

“Het evenement Floriade en de stadswijk moeten leiden tot een nieuwe groene oase in de stad tussen Weerwater en A6.”

Maar voorzitter,

Deze groene oase was er al. Utopia en het Weerwatereiland. Maar dankzij de komst van de Floriade dreigt deze oase juist te verdwijnen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn van een groen een duurzaam event? Er is ruimte genoeg in en rond Almere en toch wordt hier weer gebouwd in het bestaande groen, het groen wat we zo hard nodig gaan hebben juist om de stad van de toekomst leefbaar te houden.

En voorzitter, voor wat offeren wij die oase nu precies op?

“Zonder extra middelen wordt de stadswijk aantrekkelijk en duurzaam, maar niet vooruitstrevend ten aanzien van duurzaamheid, en daardoor minder relevant als leerkans voor de ontwikkeling van de volgende 50.000 woningen in Almere en verbetering van de bestaande stad.”
Dit komt letterlijk uit het raadsvoorstel.

In een tijd waarin iedere nieuwe woonwijk groen en duurzaam zou moeten zijn om verdere klimaatverandering tegen te gaan, zou de Floriade niet licht, maar dónker groen moeten zijn.

Voorzitter, wat zijn we dan hier precies aan het doen? Wat is dan nog de meerwaarde van deze Floriade? In onze ogen moet de Floriade iets extra’s bieden. Vernieuwender, duurzamer, donker groen. Iets waarvoor mensen echt uit heel het land en zelfs de wereld naar komen kijken. Want voorzitter, die mensen komen echt niet voor een gewone duurzame wijk. En dat is meteen ook een extra risico voor het evenement Floriade.

Wat de Partij voor de dieren betreft moet het ambitieniveau dus omhoog. Wij zijn heel duidelijk, of een echt innovatieve, duurzame en groene Floriade, of niet. Een halfslachtig compromis levert alleen maar verliezers op: enorme uitgaven en risico’s voor de stad, tegenvallende bezoekersaantallen en een prachtig gebied wat dan voor niets is opgeofferd.

En nog steeds hebben we dan niet de oplossingen voor de toekomst.

De vraag nu is of het haalbaar is, om zoveel mogelijk donker groen te worden, en te kiezen voor het ‘extra pakket’. Want naast de enorme extra financiële middelen die dat zou vragen, blijkt ook uit de second opinion van Akro Consult, dat de kans dat die realisatie lukt, uiterst klein is gezien de krappe planning.

In hoeverre heeft de gemeenteraad hierin nog een rol en is het college bereid de raad hierbij te betrekken?

Graag de reactie van het college.

Voorzitter, bij financiële of planologische tegenspoed wordt altijd als eerste beknibbeld op de meest kwetsbaren: natuur, dier en mens. Zoals 20% sociale woningbouw in plaats van de gebruikelijke en door de raad vastgestelde 30%. Het debat hier voorafgaand legde goed de noodzaak van sociale woningbouw bloot.

En hoe zit het met de groene afwerking van het gebied? Gaat deze door tijdnood ook verloren? De gebouwen zullen er wel komen, maar worden ze dan nog net zo groen als nu wordt voorgesteld, is dat überhaupt nog wel haalbaar? Bomen en planten hebben tijd nodig om te groeien.

Kan het college of Amvest garanderen dat de beoogde groene afwerking, welke ook in de impressies te zien is, ook echt gehaald gaan worden?

Graag een toezegging van het college.

En wat voor consequenties heeft deze strakke planning, straks bij de uitvoering, voor dier en natuur? Gaat er wederom in het broedseizoen gewerkt worden? Wat voor verstorende effecten zal dat gaan hebben op de aanwezige dieren? Het bestaande groen zou het uitgangspunt bij deze ontwikkeling zijn, vallen de bestaande dieren daar dan ook onder? Graag een reactie van het college.

Bij een project waar zoveel geld mee gemoeid is, mag er geen enkel misverstand over de financiën bestaan. Maar toch ziet de Partij voor de Dieren dat het college een aantal kaders die door de gemeenteraad zijn vastgesteld, niet is nagekomen. Zo is er een negatieve grondexploitatie van 7,6 miljoen, in plaats van een plus van 1 miljoen. Maar ook missen we volledige transparantie van gemeentelijke geldstromen zoals is afgesproken.
Waarom worden dan de kosten niet gewoon neergelegd waar ze horen?

Wat voorbeelden:

• Neem dubbelaags ZOAB gewoon op in de grondexploitatie. Het verlies daar zou je nog steeds uit de saldi reserve kunnen dekken, maar dit draagt wel bij aan een zuivere en transparante boekhouding.
• Hetzelfde voor de verplaatsingskosten van de camping, als dit niet in de grondexploitatie kan, dan maar in de business case.
• En natuurlijk ook voor de uitkoop van het Wok restaurant en nu ook Haddock. Die kosten horen gewoon of in de grondexploitatie of in de business case.
• Alle bijdragen aan de Floriade die uit de saldi reserve of elders in de begroting worden gedekt, moeten gewoon in de bijdrage van de gemeente worden meegenomen.

Graag een reactie van het college.

Voorzitter, de Partij voor de Dieren blijft van mening dat de huidige (financiële) risico’s te krap zijn ingerekend. Deze zijn berekend op de kans dat het risico zich voordoet, daarmee is de kans dus zeer groot dat het college de gehele risicoreservering zal moeten aanwenden.

Maar hoe zit het met de echte onvoorziene risico’s? Daar is nu amper voor gereserveerd, met als gevolg dat we straks zeer waarschijnlijk met nieuwe tegenvallers geconfronteerd worden. Zie ook het Akro Consult rapport daarover.

Ook al liggen formeel een aantal risico’s nu bij Amvest, als die niet gehaald of nagekomen worden, dan komt dat uiteindelijk toch weer terug op het bordje van de gemeente en haar inwoners.

Graag een reactie van het college.

Ook zijn wij onaangenaam verrast dat wij uit de media moesten opmaken dat er al openlijk gedacht wordt aan een uitbreiding van het aantal woningen in het plangebied. Waarom is de raad hier niet eerder over geïnformeerd en meegenomen? Dan hadden wij dit zorgvuldig bij het voorliggende besluit kunnen meenemen en meewegen. Nu is er eigenlijk geen tijd om de mogelijke gevolgen van zo’n eventuele uitbreiding goed te overzien. Neemt niet weg dat het eigenlijk wel nu van belang is.

Want die optie biedt zeker ook kansen. Daarmee zou de negatieve grondexploitatie opeens wel positief uit kunnen vallen en ook de kosten die in onze ogen wel meegenomen horen te worden kunnen dekken, zoals de ZOAB en uitkoop van diverse percelen. En wellicht zou er dan ook ruimte zijn voor realisatie van meer innovatie en zou de doelstelling van 30% sociale woningbouw wel gehaald kunnen worden.

Natuurlijk staat het voor de Partij voor de Dieren voorop dat deze eventuele uitbreiding nooit ten koste zou mogen gaan van nog meer groen of het groene karakter van Utopia en het Weerwatereiland.

Maar voorzitter, voordat wij überhaupt willen nadenken over een uitbreiding, willen wij graag van het college weten wat hiervan de financiële en juridische consequenties zouden zijn, en waar en hoe deze extra woningen zouden landen in het gebied. Maar ook horen wij graag de gevolgen voor de deal met Amvest. Gevolgen voor de openbare inrichting, extra parkeerplaatsen waarom gevraagd zal worden, meer voorzieningen, maar natuurlijk ook schaalvoordelen.

En hoe ziet het college dit in relatie tot de al zeer krappe planning? Waarom is destijds voor dit huidige aantal van 660 woningen gekozen? Dat zal toch ergens op gebaseerd zijn.
Nogmaals, de raad had hier eerder in meegenomen moeten worden. Het college zal nu in ieder geval open kaart moeten spelen en het gesprek met de raad en de stad hierover aangaan.

Het is de Partij voor de Dieren opgevallen dat door tijdsdruk de participatie bij de voorliggende stukken minimaal tot afwezig is. Bij ze verdere uitvoering van dit project en bij een eventuele een verandering van het woningbouwprogramma moeten wat ons betreft de omwonenden en andere belanghebbenden nadrukkelijk betrokken worden, zodat het echt op draagvlak kan rekenen.

Voorzitter, u kent de Partij voor de Dieren als een partij die vasthoudt aan haar idealen. Omdat deze zó van waarde zijn dat het voor ons onbestaanbaar is om deze in te ruilen, of los te laten. Je kunt dan weglopen zoals de SP, maar wij kiezen ervoor om actief mee te denken om die groene oase werkelijkheid te laten worden.

Voor de Partij voor de Dieren is dit onder andere de beloofde ecologische verbinding in het ontwikkelingsplan. Daar wordt gesteld dat het Floriade gebied een ecologische verbinding tussen het Vroege Vogelbos en het Almeerderhout moet worden. Maar hoe ziet het college dat voor zich? Hoe kan een woonwijk zorgen voor een ecologische verbinding zonder dat bijvoorbeeld migrerende dieren massaal worden doodgereden of obstakels tegen komen?

Graag een reactie van het college.

Ook denken wij graag mee met één van de vier peilers: feeding the city. Voorzitter, deze komt wat de Partij voor de Dieren betreft nog niet goed genoeg uit de verf in de voorliggende plannen. Niet alleen zoveel mogelijk zelfvoorzienend zijn qua energie en nutsvoorzieningen, maar ook het voeden van de stad van de toekomst zou wat ons betreft een kernwaarde moeten zijn. Hoe komt dit nu terug? Zijn er voldoende voedselproducerende mogelijkheden binnen dit gebied? Zo lezen wij in het innovatie dossier niets terug over innovaties op dit gebied? Op welke wijze wil het college invulling geven aan de plantaardige eiwit transitie? Immers de stad van de toekomst kan alleen gevoed worden als we minder vlees en zuivel eten, en meer plantaardige voeding. Komt dit aspect straks ook terug in het evenement? Het kan in de ogen van de Partij voor de Dieren in ieder geval niet zo zijn dat er straks op iedere hoek van het Floriade terrein vervuilende en niet duurzame artikelen en voedingswaren verkocht gaan worden?

Graag ook hierop de kritische visie van het college.

Voorzitter, de gemeenteraad stemde, lang voordat de Partij voor de Dieren in de gemeenteraad vertegenwoordigd was, ín met dit project van vele jaren. Het begon met een bidbook en inmiddels zijn we vele raadsbesluiten en uitgewerkte plannen verder. En de raad werd hier langzaam in meegezogen, met steeds meer kosten, steeds meer risico’s en nu ook met een eigenlijk veel te krappe planning.

Wij vragen het college en ook onze collega raadsleden, wat als wat vandaag voor u ligt, zes jaar geleden direct het eerste voorstel was geweest, en alle investeringen nog niet in gang waren gezet? Had u dan ook hiermee ingestemd?

Voorzitter, we staan met onze rug tegen de muur. Het terugval scenario bij niet instemmen is uiterst donker. Ook het Akro Consult rapport noemt “plan B” slechts een papieren zekerheid en is eigenlijk onrealistisch en de kans op een mislukt evenement met waarschijnlijk nog veel grotere financiële, maar ook enorme imago schade dan erg groot is. Wat kunnen wij hier als raad eigenlijk nog beslissen? Hebben wij wel een reële keuze?

Maar voorzitter, ook qua klimaatverandering staan wij met onze rug tegen de muur. In onze ogen moet het roer drastisch om hoe wij met onze wereld en dus ook onze stad omgaan. Om de Aarde en Almere ook in de toekomst leefbaar te houden is er een plan B nodig. Deze Floriade kan de deur open zetten naar dat plan B. Dit evenement en de stadwijk kunnen ons en heel Nederland en wellicht daarbuiten laten zien hoe het wel moet. Hoe we klimaatverandering en teruggang in biodiversiteit kunnen tegengaan. Hoe we de groeiende wereldbevolking kunnen voeden en hoe wel het welzijn van de inwoners kunnen vergroten.

Voorzitter, daarom zijn wij ook niet perse tegen de kosten van deze Floriade. De investeringen in de innovatie en duurzaamheid moeten een veel grotere opbrengst gaan hebben voor Almere en ver daar buiten. Klimaatverandering is bijna niet in geld uit te drukken, maar wel de grootste uitdaging van onze generatie. We kunnen dus niet snel genoeg beginnen met echt anders kijken naar hoe wij de stad moeten inrichten voor de lange termijn.

Maar voorzitter, dan moeten de risico’s wel goed geborgd zijn en deze Floriade wel meer worden dan een “stadswijk die aantrekkelijk en duurzaam is, maar niet vooruitstrevend ten aanzien van duurzaamheid”.