Verkoop bont en levende krabben en kreeften op de markt

Indiendatum: 22 dec. 2021
Antwoorddatum: 25 jan. 2022

1. Is het college bekend met het voornemen van Amsterdam, Utrecht en Den Haag om tot een verkoopverbod te komen voor bont en levende kreeften en krabben op de markt?

Ja, dit is ons bekend.

2. Deelt het college de mening van de Partij voor de Dieren dat de verkoop van bont onwenselijk is omdat de productie van bont met veel dierenleed gepaard gaat en dat de verkoop van bont dierenmishandeling in het buitenland stimuleert? Zo nee, waarom niet?

Wij waarderen het dat u dit onderwerp agendeert. Wij zijn van mening dat aanbieders en consumenten een eigen verantwoordelijkheid hebben in de aanschaf van bontproducten. Wij willen hierin graag extra ondersteunen door op de gemeentelijke website informatie te gaan geven over de verkoop van bont, met als doel om het bewustzijn over dierenleed te vergroten. Voor zover ons bekend, wordt er op de markten in Almere geen bont verkocht. Wel wordt nepbont aangeboden. In het algemeen merken wij op dat de verkoop van bont in winkels ook is toegestaan. Als gemeente hebben wij niet de bevoegdheid om dit te verbieden. Het verbieden van verkoop op de markt levert dan een ongelijke behandeling op ten opzichte van de marktkooplieden.

3. Is het college bekend met het feit dat echt bont tegenwoordig vaak niet meer van nepbont te onderscheiden is en deelt zij de mening van de Partij voor de Dieren dat consumenten te allen tijden zouden moeten worden voorgelicht over wat zij aanschaffen, zodat zij onmogelijk onwetend echt bont kunnen aanschaffen? Bent u het met ons eens dat het de verantwoordelijkheid van de gemeente is om consumenten hiertegen te beschermen? Zo ja, graag een toelichting. Zo nee, waarom niet?

Wij zijn ons ervan bewust dat er sprake is van goed gelijkende alternatieven op echt bont. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) is in deze de aangewezen en bevoegde instantie om toe te zien op de veiligheid van voedsel en consumentenproducten, dierenwelzijn en natuur, alsmede op het naleven van de regels bij de verkoop van producten, waaronder etikettering bij het gebruik van bont zodat consumenten hierin een weloverwogen keuze kunnen maken. Aanbieders en consumenten hebben een eigen verantwoordelijkheid bij de aanschaf van producten.

4. Is het college bereid om net als in Utrecht, Amsterdam en zeer recentelijk ook Den Haag vast te leggen dat vanuit het oogpunt van de openbare orde en veiligheid, de bescherming van consumenten en het dierenwelzijn de verkoop van bont op markten wordt verboden? Zo ja, kunt u dit toelichten. Zo nee, waarom niet en hoe wilt u dan stappen ondernemen daar de gemeente haar eigen regels mag bepalen wat ze verkoopt op de markten?

Het stelsel van de Wet Dieren bepaalt uitputtend de regels ten aanzien van dierenwelzijn. Wij hebben geen ruimte om aanvullende regels te stellen op het gebied van dierenwelzijn. Omdat de juridische onderbouwing niet gebaseerd kan zijn op dierenwelzijn, hebben de gemeenten Utrecht, Amsterdam en Den Haag hun verbod gebaseerd op openbare orde-motieven. Wij zien onvoldoende causaal verband tussen de aanblik van bontproducten door bezoekers op de markt enerzijds en openbare orde anderzijds. Daarnaast is de verkoop van bont in winkels ook toegestaan. Wij hebben niet de bevoegdheid om dit te verbieden. Aanvullende regels binnen de Wet Dieren op dit gebied kunt u via de landelijke politiek agenderen.

5. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat de verkoop van levende kreeften en krabben onwenselijk is gegeven het dierenleed dat hiermee wordt veroorzaakt en dat de intrinsieke waarde van dieren, dus ook kreeften en krabben, erkent dient te worden? Zo ja, kan het college vanuit dat standpunt de mening delen dat dierenleed zoveel mogelijk voorkomen dient te worden?

Het stelsel van de Wet Dieren bepaalt uitputtend de regels ten aanzien van dierenwelzijn. De gemeente heeft geen ruimte om aanvullende regels te stellen op het gebied van dierenwelzijn. Toch hebben wij het onderwerp al wel eerder bespreekbaar gemaakt bij de visondernemers. Tijdens de bespreking van de Marktverordening en het Marktreglement in juni en juli 2019 met de raad zijn door uw fractie destijds zorgen geuit over het dierenwelzijn bij de visondernemers. Zoals ook verwoord in onze raadsbrief hierover van 17 december 2019, heeft wethouder Veeningen op 4 september 2019 een bezoek gebracht aan de markt en bij de visondernemers deze zorgen overgebracht. De visondernemers gaven aan de levende dieren op een dusdanige temperatuur te bewaren dat er zo min mogelijk sprake is van dierenleed. Daarnaast worden levende dieren hoofdzakelijk op bestelling geleverd en zo min mogelijk in de vitrine aangeboden. Dit is nog steeds de wijze van bedrijfsvoering van deze visondernemers. Wij constateren daarmee dat de visondernemers in deze hun eigen verantwoordelijkheid nemen om dierenleed zoveel mogelijk te voorkomen.

6. Is het college bereid om net als in Amsterdam, Utrecht en Den Haag vast te leggen dat vanuit het oogpunt van de openbare orde en veiligheid en/of bescherming van consumenten de verkoop van levende kreeften of krabben op markten wordt verboden? Zo ja, kunt u dit toelichten. Zo nee, waarom niet?

Het stelsel van de Wet Dieren bepaalt uitputtend de regels ten aanzien van dierenwelzijn. Gemeenten hebben geen ruimte om eigen regels te stellen. Omdat de onderbouwing niet gebaseerd kan zijn op dierenwelzijn, hebben de gemeenten Utrecht, Amsterdam en Den Haag hun verbod gebaseerd op openbare ordemotieven. Wij zien onvoldoende causaal verband tussen de aanblik van levende kreeften of krabben door bezoekers op de markt enerzijds en openbare orde anderzijds. Verder constateren wij dat visondernemers hierin hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Daarnaast is de verkoop van levende kreeften of krabben in winkels ook toegestaan. Als gemeente hebben wij niet de bevoegdheid om dit te verbieden. Het verbieden van verkoop op de markt levert dan een oneerlijke situatie op ten nadele van de marktkooplieden. Aanvullende regels binnen de Wet Dieren op dit gebied kunt u via de landelijke politiek agenderen.

7. Kan het college bovenstaande vragen één voor één beantwoorden zonder te verwijzen naar beantwoording van andere vragen?

Zie onze antwoorden bij vragen 1 tot en met 6.

Toelichting van de Partij voor de Dieren:

De partij voor de Dieren wil graag aandacht vragen voor de verkoop van bont en levende krabben en kreeften in Almere, daar er veel dierenleed achter gepaard gaat. Op de markt(en) in Almere wordt bont nog steeds aangeboden (veelal als bontkraag aan jassen) en worden krabben en kreeften ook levend verkocht, waardoor ze ook levend in de pan kunnen eindigen. De Partij voor de Dieren zet graag op beide onderwerpen een aantal feiten op een rijtje:

Verkoop levende krabben en kreeften:

Recentelijk onderzoek laat wederom zien dat krabben en kreeften pijn voelen en stress ervaren en steeds meer landen beseffen daarom dat hoe deze dieren behandeld worden niet thuishoort in een diervriendelijke samenleving. Om deze reden heeft onlangs het Verenigd Koninkrijk besloten dat het verboden is om levende krabben en kreeften te koken, dit in navolging van Zwitserland en Nieuw-Zeeland, waar het al illegaal is om deze dieren levend te koken. Hierop volgend is er onlangs een motie aangenomen in de Tweede Kamer die de regering verzoekt om stappen te zetten om het levend koken van kreeften en krabben te verbieden. Tevens zijn er steeds meer gemeenten die in navolging van Amsterdam de verkoop van levende krabben en kreeften willen verbieden, zo nu ook Utrecht en Den Haag. De Partij voor de Dieren wijst erop dat het per wet verplicht is dat dieren natuurlijk gedrag kunnen vertonen.

Bont feiten:

Sinds 2020 is er een bontfokverbod in Nederland, daar toen de Tweede kamer heeft besloten dat de nertsenfokkerijen vervroegd moesten stoppen, hiermee eindigde het fokken van bont in ons land. Vossen, chinchilla’s en konijnen mochten al niet meer gefokt worden voor hun vacht in Nederland. Bont mag dan niet meer geproduceerd worden in Nederland vanwege het dierenwelzijn, maar de verkoop van bont gaat nog door, dit terwijl bont afkomstig is uit bontfokkerijen uit andere landen en deze dieren ook onder erbarmelijke omstandigheden gehouden en gedood worden.

Jaarlijks worden meer dan 100 miljoen dieren gedood voor hun vacht. Dieren die voor hun vacht gefokt worden, zoals nertsen, vossen en wasbeerhonden, zijn niet-gedomesticeerde wilde diersoorten. Deze dieren worden in de bontindustrie gehouden in kleine draadstalen kooien, wat veel stress oplevert en resulteert in zelfbeschadigend gedrag, ernstige verwondingen en kannibalisme. Om de vacht voor de dieren mooi te houden voor de verkoop, worden deze wilde dieren op zeer dieronvriendelijke wijze gedood, zoals vergassing of anale elektrocutie. Het bont wordt meestal verkocht als bontkraag aan een jas. Bont is schadelijk voor het milieu en de gezondheid, want bont bevat veel chemicaliën die allergieën, verstoring van de hormoonhuishouding en kanker kunnen veroorzaken.

Verkoopverbod in gemeenten:

Onlangs hebben naast Amsterdam ook Utrecht en Den Haag besloten om de verkoop van bont op markten te verbieden. In Amsterdam is dit juridisch onderbouwd door te verwijzen dat het vaak onduidelijk is voor de consumenten of er sprake is van echt of nepbont. De Partij voor de Dieren vraagt Almere ook te kiezen voor een verkoopverbod op bont en levende krabben en kreeften op markten want dit hoort niet thuis in een stad die diervriendelijk wil zijn.