Pak ongezonde lucht­kwa­liteit in Almere aan

Indiendatum: sep. 2018
Antwoorddatum: 16 okt. 2018

Tabel 1: Samenvatting normen en concentraties luchtverontreinigende stoffen in

Almere

2. Is het college het met de Partij voor de Dieren eens dat de invoering van parkeertarieven die zijn gedifferentieerd op basis van de uitstoot van het voertuig, zodat een lager tarief gehanteerd wordt voor het parkeren van schone auto’s dan voor het parkeren van vervuilende auto’s, een stimulans kan zijn voor het kiezen van schoner vervoer? Is het college bereid hiertoe met een voorstel naar de raad te komen, zodra dit wettelijk mogelijk is1? Zo nee, waarom niet?

In het tweede kwartaal van 2019 komen wij met een mobiliteitsvisie en daarop volgend voor de zomer met een parkeervisie. De mobiliteitsvisie zet in op verduurzaming. Deze opties zullen onderdeel zijn van de verkenningen, er wordt dus aan voorstellen gewerkt.

3. a. Volgens de benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit van de CE Delft in opdracht van Milieudefensie (maart 2018) scoort Almere bij de onderzochte 30 grote gemeenten als één(na slechtste op het fietsgebruik. Op fietsvoorzieningen (aanbod OV(fiets en (on)bewaakte stallingen) scoort onze gemeente ook onvoldoende. Deelt het college de mening van de Partij voor de Dieren dat het aanbod van OV(fietsen en (on)bewaakte stallingen vergroot dient te worden? Zo ja, kan het college concreet aangeven waar en wanneer fietsers in Almere gebruik kunnen maken van betere fietsvoorzieningen?

De mobiliteit en daarmee samenhangende vervoerskeuzes van onze bewoners in Almere leidt tot het volgende:

- Autogebruik in Almere is vergelijkbaar met andere steden van dezelfde omvang;

- Fietsgebruik in Almere is lager dan andere steden van dezelfde omvang;

- OV-gebruik in Almere is hoger dan andere steden van dezelfde omvang.

Verschil zit dus niet zozeer in het autogebruik, maar in het gebruik van de fiets en het OV. Door het goede OV in Almere en de grote interne afstanden blijft het fietsgebruik achter.

Nog een belangrijk verschil in het fietsgebruik t.o.v. andere steden is dat de fiets hier bijna alleen voor de interne verplaatsingen gebruikt wordt. Er liggen simpelweg geen andere kernen op fietsafstand. (Lelystad is 25 km, Zeewolde is 25 km, Weesp is 20 km, Amsterdam is 25 km). Wij hebben in feite geen verzorgingsgebied voor de fiets anders dan Almere. Met de elektrische fiets gaat dat wel wat veranderen, maar de vraag is of dat voor deze afstanden ooit substantieel wordt. Voor externe verplaatsingen is en blijft Almere afhankelijk van de auto en het OV. In de op te stellen mobiliteitsvisie zullen wij gaan onderzoeken welke manieren er zijn om de mobiliteit te verduurzamen. De factoren die hierbij een rol spelen zijn velerlei, o.a.:

- arbeidsplaatsen/banen versus reisafstand/pendelafstand;

- de nieuwe woon- en uitleggebieden, banen in de nieuwe uitleggebieden en voorzieningenniveau in deze gebieden.

Waar Almere wel slecht op scoort qua auto is de reisafstand naar het werk en de verhouding banen/woningen. Almere heeft de hoogste pendelafstand en de slechtste balans in de verhouding tussen arbeidsplaatsen en beroepsbevolking

t.o.v. vergelijkbare steden. Er zijn simpelweg te weinig banen in Almere voor de mensen die er wonen. En de banen die wel bereikbaar zijn liggen op een relatief grote afstand.

Het fietsgebruik op afstanden tot 7,5 km is ca. 33%. Dit is redelijk vergeleken met elders. Op de grotere afstanden is het gebruik van de fiets in Almere laag. Dit is negatief voor het gemiddeld fietsgebruik. Oorzaken zijn: Grote

fietsafstanden (meerkernige stad, veel groen, lage stedelijke dichtheid), uitstekend OV, sociale veiligheid op fietspaden tussen de kernen in het groen, weinig studenten, gemiddeld opleidingsniveau en culturele achtergrond.

De groei van het fietsgebruik kan worden verhoogd door o.a.

kwaliteitsverbetering hoofdnet fiets, verbetering sociale veiligheid op fietspaden, uitbreiding fietsparkeren, stimuleren toename treingebruik waardoor toename gebruik van de fiets naar de stations, toename E-bikes (grotere afstanden!), recreatief fietsen (trend: vergrijzing v.d. stad), meer aandacht voor gezondheid en duurzaamheid. Ook hier zal in de mobiliteitsvisie nader op worden ingegaan. Het aanbod aan OV fietsen hoeft niet verhoogd te worden want het gebruik is laag in verhouding tot het aanbod. Bij gebleken gebrek aan aanbod zal het OVfietsaanbod uitgebreid worden. Overigens is dit een verantwoordelijkheid van NS-fiets. In het centrum van Almere Stad en Almere Buiten zijn in 2018 extra fietsparkeervoorzieningen geplaatst. Bij busstation Almere Poort zijn/worden extra rekken voor het fietsparkeren geplaatst in afwachting van definitieve overkapping in 2020. Op Almere Centrum wordt gewerkt aan een plan voor twee nieuwe fietsenstallingen: realisatie 2021. Op de overige NS-stations zijn voldoende fietsparkeervoorzieningen.

3. b. Verder zou het netwerk van fietssnelwegen uitgebreid en ook bestaande substantieel verbeterd moeten worden. Bijvoorbeeld het Spoorbaanpad zou niet alleen verbreed moeten worden, maar knelpunten en gelijkvloerse kruisingen met drukke wegen zouden weggenomen moeten worden. Is het college bereid hiervoor met voorstellen te komen? Zo nee, waarom niet?

In het MIPA 2018-2022 (in de raad besproken op 20 september 2018 is het streefbeeld hoofdnet fiets (bijlage 2, MIPA) weergegeven, en in figuur 4.1, MIPA welke fietspaden al verbreed zijn en de komende jaren geprogrammeerd zijn om verbreed te worden tot fietssnelweg-breedte van 4 m. Als er sprake is van knelpunten worden deze tegelijk meegenomen (zoals ook al op het dit jaar verbrede deel Spoorbaanpad is gerealiseerd en de kruisingen met Bartokweg, Chaplinweg, Haagbeukweg).

3. c. Scooters (snorfietsen) kunnen niet alleen voor onveilige situaties zorgen op het fietspad, maar zijn ook extreem vervuilend. Met name voor de fietsers die erachter rijden. Scooters veroorzaken een kwart van alle luchtvervuiling op het fietspad. Is het college bereid om met een voorstel tot het weren van scooters/snorfietsen op de fietspaden te komen en onder hetzelfde beleid als bromfietsen te laten gaan vallen? Zo nee, waarom niet?

Al in 2009 is in Almere ‘bromfiets op rijbaan’ ingevoerd. Snorfietsen mogen op de fietspaden blijven rijden. Wij zijn ons bewust van het vervuilende karakter van snorfietsen. Aan het verplaatsen van het snorfietsverkeer naar de rijbaan kleven echter veiligheidsaspecten. Het verschil in rijsnelheid tussen scooters/snorfietsen en auto’s is te groot. In de mobiliteitsvisie zullen wij deze afweging nogmaals maken. Overigens zijn er in Almere nog zeer weinig bromfietsers.

4. Op welke manier is het college bereid om duurzame oplossingen en alternatieven voor vervuilend vervoer te stimuleren en beter toegankelijk te maken? Zoals thuiswerken, het voorzien in laadpalen (ook voor waterstof auto’s) en het gebruik van duurzaam openbaar vervoer (schone bussen), de elektrische fiets en groene deelauto's?

Kunt u de raad hierover informeren?

Verduurzaming van mobiliteit en de instrumenten daarvoor zullen onderdeel zijn van de mobiliteitsvisie die in 2019 aan de raad wordt aangeboden. Overigens wordt daar niet op gewacht om actief te zijn op dit gebied. Wij hebben de afgelopen jaren al diverse projecten laten uitvoeren om duurzame mobiliteitsoplossingen te stimuleren:

a. Project Emissiescan goederenvervoer (verminderen uitstoot vrachtverkeer door slimmere logistiek en andere alternatieven) bij enkele grote Almeerse bedrijven.

b. Project Stroomvlucht: Stimuleren werkgevers en werknemers e-bikes en escooters te gebruiken i.p.v. de auto voor woon-werkverkeer via subsidie luchtkwaliteitsgelden van het Rijk. Opbrengst: 150 e-bikes en e-scooters erbij in Almere.

c. Project Electric Freeway A6: stimuleringsprogramma om met e-bikes tussen Almere en Amsterdam Zuid-Oost te forenzen.

d. De huidige OV-concessie is gegund aan Keolis die de schoonste bussen inzet/zal inzetten (Euro 6) en ervaring gaat opdoen met elektrische bussen in Almere (6). Op grond van de Greendeal met het Rijk dienen alle OV concessies in Nederland vanaf 2025 emissieloos te zijn.

Op dit moment wordt het volgende gedaan:

a. Het realiseren van laadpalen actief faciliteren. Nu zijn er al meer dan 100 laadpalen gerealiseerd alsmede laadpunten in de Almeerse parkeergarages. Verder zijn nu meer dan 60 laadpalen in de planning om gerealiseerd te worden uit de MIPA-gelden.

b. In onderzoek is op dit moment of deelautogebruik integraal meegenomen kan worden bij projecten waarbij woningen aardgasloos gemaakt worden. Dit eventueel in combinatie met duurzame opwek zonnestroom.

c. Momenteel in voorbereiding: het maken van een strategische laadkaart voor oplaadpunten in openbaar gebied om het faciliteren van laadpalen nog efficiënter te laten verlopen.

5. In welke mate zal volgens het college de geplande uitbreiding van luchthaven Lelystad Airport bijdragen aan de hoeveelheid (ultra)fijnstof in Almere?

Op grond van het herziene Milieueffectrapport van Lelystad Airport is de verwachting dat er niet of nauwelijks lokale effecten zullen optreden als gevolg van de emissie van de verbrandingsgassen van de vliegtuigen. Zodoende zal er geen direct effect te verwachten zijn in Almere.

6. In de carrousel van 11 april 2018, Geluidsmaatregelen A6, gaf de portefeuillehouder aan, op vragen van de Partij voor de Dieren, te willen kijken naar snelheidsverlaging op de A6 als mogelijkheid om de luchtkwaliteit in Almere te verbeteren. Heeft het college hier al werk van gemaakt? Zo nee, wanneer kunnen wij hier een terugkoppeling van ontvangen.

De rijksoverheid heeft laten uitzoeken wat het effect op de concentraties van vervuilende stoffen van een snelheidsverlaging van rijkswegen direct langs de weg zal zijn. Gebleken is dat dit beperkt zal zijn. Naarmate de afstand tot de snelweg toeneemt, is dit effect bijna te verwaarlozen. Een verlaging van de snelheid zal dan ook maar een zeer beperkt effect hebben op het verbeteren van de gezondheid van mensen. Daarom is een snelheidsverlaging op de A6 niet verder onderzocht. Veel belangrijker is dat op de A6 een goede doorstroming is en er geen files ontstaan. Dit zijn namelijk factoren die slecht zijn voor de luchtkwaliteit.

7. Zijn er berekeningen gedaan naar de effecten op de Almeerse luchtkwaliteit bij een snelheidsverlaging op de autowegen waar de uitstoot van fijnstof het hoogst is? Zo nee, waarom niet? En is het college bereid om alsnog de effecten voor de luchtkwaliteit van bovengenoemde snelheidsverlaging te berekenen? Zo ja, wat was de uitkomst van dit onderzoek en kan de wethouder de betreffende rapportage(s) toesturen aan de raad?

Er zijn geen berekeningen uitgevoerd naar de luchtkwaliteitseffecten vanwege een snelheidsverlaging op de autowegen. Zoals in vraag 1 reeds is meegedeeld, zullen wij bij het opstellen van de mobiliteitsvisie en de hieruit voortvloeiende maatregelen, rekening houden met het verbeteren van de luchtkwaliteit.

Hoogachtend,

burgemeester en wethouders van Almere,